انواع طرح های فرش ایرانی

طرحهاي فرش ايراني به چند گروه اصلي تقسيم ميگردندكه به نامهاي زير مشهورند:

طرحهاي آثار باستاني و بناهاي اسالمي، افشان، درختي، شكارگاهي، قابي(خشتي) باغي، گلداني، محرابي، محرمات، لچک و ترنعروسكي، تصويري و… در اينجا به معرفي چند نمونه از طرحهاي مهمجي، لچكي، ميپردازيم.

طرح افشان :

نقشها، نگاره ها و بندها در اين طرح پيوستگي و ارتباط  كامل دارند. گويا طراح هنگام طراحي، قلم خود را از ابتدا تا انتهاي كار از روي كاغذ نقشه برنداشته است. حركت در تمام متن مشاهده ميشود و گلها و نقشها در همه جا پراكنده و افشان شده اند.

طرح درختی :

در طراحي اين گروه درخت و درختچه كوچک وبزرگ به صورت انفرادي تركيب اصلي را تشكيل ميدهد.

طرح شکارگاه :

محتواي اصلي اين طرحها صحنه هايي از شكار و شكارگاه است كه در قسمتهاي مختلف سواركاراني با تير و كمان يا نيزه و شمشير مشغول شكار برخي از حيوانات مانند آهو، شير، ببر و يا پرندگان ديده ميشوند.

طرح های خشتی و قابی:

متن اين طرح با قابهاي گوناگون و منظم در فواصل معيني پرشده است. همه اين قابها يكسان و يك شكل بوده و در داخل آنها با نقشهاي مختلف تزيين شده است. اين طرحها بيشتر به وسيلۀ عشاير و روستاييان بافته ميشود كه اغلب نيز به صورت ذهني اجرا ميشود.

طرح محرابی :

طرح اصلي در اين گروه برشكل كلي محراب استوار است. همان مكاني كه در مسجد مكان نمازگزاردن امام جماعت است.

طرح باغی:

طرح باغي يا بوستاني برگرفته از باغهاي اصيل ايراني به ويژه دورة صفويه است كه در آثار هنري نگارگري و هنر قاليبافي به شكل بسيار شايسته اي مصور شده است. اين طرح حوضي درميان دارد و اطراف آن به وسيلة جويهاي آب به بخشهايي تقسيم شده و با درخت و گل وسبزه تزئين شده است. گاهي نقش پرندگان نيز با آن تلفيق شده است.

طرح لچکی :

طرحي از قالي كه فاقد ترنج باشد و متن آن فقط داراي چهار لچک است را طرح لچكي مينامند. لچک هايي كه داراي زائده هايي در راستاي طول يا عرض قالي باشند، لچک هاي طرً ّه ميگويند. همچنين به نوار باريكي كه در اطراف متن يا لوار قالي طراحي شده باشد نيز طره دار مي گويند.

طرح آدمکی(عروسکی):

شكل تجريدشده انسان كه بيشتر در فرشهاي عشايري خصوصا گبه كه نوعي قالي درشتباف است استفاده ميشود عنصر اصلي اين طرحها است. نقوش عروسكي داراي رنگهاي متنوع و شاد بوده و به صورت ساده طراحي شده است.

طرح تصویری :

نقش صورت انسان كه به شكل طبيعي يا تجريدي طراحي شده است.